Sıkça Sorulan Sorular
• KGK (UPS) nedir?
Elektrik enerjisinin kullanılmaya başlanması ile beraber ortaya çıkan temiz enerji ihtiyacı, teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha da artmaktadır. Güç kalitesini artırma çalışmaları sırasında kullanılan Kesintisiz Güç Kaynakları teknolojisi de bu isteği karşılamaya yönelik çalışmaların bir ürünüdür. Kesintisiz güç kaynakları sürekli devrede kalırlar ve elektrik kesintilerinde kesintinin yük tarafından hissedilmesini engeller. Bunun dışında şebekede meydana gelebilecek dalgalanmalardan yükü korur.
• KGK (UPS) çeşitleri nelerdir?
Off-line cihazlar
- Regülasyonu olmayan cihazlar
Bu tarz cihazların özelliği, normal çalışma koşullarında, şebekeyi yüke direkt olarak verir. Yani yükün şebeke prizine takılmasından farklı bir şey değildir. Ancak elektrik kesintisi olduğunda UPS akülerinden yükü beslemeye başlar. Şebeke gerilim ve frekansının direkt olarak yüke aktarıldığı bu teknoloji de şebekede meydana gelecek bütün bozulmaları yük hissedecektir.
- Line-Interactive Cihazlar (Regülasyonlu)
Off-line olarak bahsedilen KGK’dan farklı olarak şebeke gerilimi yüke bir miktar düzeltilerek aktarılır. Bunun dışında off-line cihazlardan bir farkı yoktur.
Online Cihazlar
-Statik UPS On-line teknolojisinin temelinde ise; şebekeden gelen sinüs işaretinin gerilim ve frekansından bağımsız olarak yeni baştan bir sinüs işareti üretilmesi yatar. Bu yeni baştan bir sinüs işaretinin üretilmesinde double conversion (çifte çevrim) kullanılır. Bu çevrimler önce doğrultucu katında AC’den DC’ye sonra evirici katından ise DC’den AC’ye yapılır. Böylece UPS girişindeki Şebeke gerilim ve frekansından tamamen bağımsız olmuş olur. Statik KGK tanımı içine giren farklı çalışma prensiplerinin tamamında, genel olarak üç ortak temel unsurdan söz etmek mümkündür.
-Şebekeden sağlanan AC enerjiyi doğrultarak akü grubuna ve eviricilere aktaran "doğrultucu";
-Akü grubundan ve doğrultucudan alınan DC enerjiyi tekrar AC enerjiye evirerek yüklere aktaran "evirici";
-Bu işlemler için gerekli DC enerji depolamak için kullanılan "akü grubu" dur.
-Dinamik UPS
Dinamik tip kesintisiz güç kaynakları, yarı iletken teknolojisi kullanılmadan senkron makine bloğunda bulunan motor ve alternatör sargıları vasıtası ile doğal sinüs elde edilerek yüksek güçte kritik yüklerin kesintisiz enerjilendirilmesini sağlar. Bu tip güç kaynaklarlı kritik yüklere sahip olan veri merkezleri, hastaneler, havaalanları ve endüstriyel tesislerde kullanılmaktadır.
- Regülasyonu olmayan cihazlar
Bu tarz cihazların özelliği, normal çalışma koşullarında, şebekeyi yüke direkt olarak verir. Yani yükün şebeke prizine takılmasından farklı bir şey değildir. Ancak elektrik kesintisi olduğunda UPS akülerinden yükü beslemeye başlar. Şebeke gerilim ve frekansının direkt olarak yüke aktarıldığı bu teknoloji de şebekede meydana gelecek bütün bozulmaları yük hissedecektir.
- Line-Interactive Cihazlar (Regülasyonlu)
Off-line olarak bahsedilen KGK’dan farklı olarak şebeke gerilimi yüke bir miktar düzeltilerek aktarılır. Bunun dışında off-line cihazlardan bir farkı yoktur.
Online Cihazlar
-Statik UPS On-line teknolojisinin temelinde ise; şebekeden gelen sinüs işaretinin gerilim ve frekansından bağımsız olarak yeni baştan bir sinüs işareti üretilmesi yatar. Bu yeni baştan bir sinüs işaretinin üretilmesinde double conversion (çifte çevrim) kullanılır. Bu çevrimler önce doğrultucu katında AC’den DC’ye sonra evirici katından ise DC’den AC’ye yapılır. Böylece UPS girişindeki Şebeke gerilim ve frekansından tamamen bağımsız olmuş olur. Statik KGK tanımı içine giren farklı çalışma prensiplerinin tamamında, genel olarak üç ortak temel unsurdan söz etmek mümkündür.
-Şebekeden sağlanan AC enerjiyi doğrultarak akü grubuna ve eviricilere aktaran "doğrultucu";
-Akü grubundan ve doğrultucudan alınan DC enerjiyi tekrar AC enerjiye evirerek yüklere aktaran "evirici";
-Bu işlemler için gerekli DC enerji depolamak için kullanılan "akü grubu" dur.
-Dinamik UPS
Dinamik tip kesintisiz güç kaynakları, yarı iletken teknolojisi kullanılmadan senkron makine bloğunda bulunan motor ve alternatör sargıları vasıtası ile doğal sinüs elde edilerek yüksek güçte kritik yüklerin kesintisiz enerjilendirilmesini sağlar. Bu tip güç kaynaklarlı kritik yüklere sahip olan veri merkezleri, hastaneler, havaalanları ve endüstriyel tesislerde kullanılmaktadır.
• Güç tespiti nasıl yapılır?
Düşük güçlerde güç tespiti, web sitemizde bulunan, güç hesap tablosu kullanılarak rahatlıkla hesaplanabilir. Büyük endüstriyel tesislerde ve özel yükler de (CNC, lazer kesme makineleri, tıbbi cihazlar vb.) firmamıza başvurarak uzman teknik ekibimiz tarafından, bu işe özel harmonik analizörler yardımıyla güç analizini yaptırabilirsiniz.
Düşük güçlerde güç tespiti, web sitemizde bulunan, güç hesap tablosu kullanılarak rahatlıkla hesaplanabilir. Büyük endüstriyel tesislerde ve özel yükler de (CNC, lazer kesme makineleri, tıbbi cihazlar vb.) firmamıza başvurarak uzman teknik ekibimiz tarafından, bu işe özel harmonik analizörler yardımıyla güç analizini yaptırabilirsiniz.
• Besleme süresi ne demektir?
Elektrik kesintilerinde yüklerin, kesintisiz güç kaynaklarında kullanılan akülerde depo edilen enerji ile ne kadar süre ile besleneceğini belirtir bir büyüklüktür. Akü besleme süresi, akü sayısı ve kapasitesi (Ah) ile orantılıdır.
Elektrik kesintilerinde yüklerin, kesintisiz güç kaynaklarında kullanılan akülerde depo edilen enerji ile ne kadar süre ile besleneceğini belirtir bir büyüklüktür. Akü besleme süresi, akü sayısı ve kapasitesi (Ah) ile orantılıdır.
• Paralelleme nedir? Kaç çeşit paralelleme yöntemi vardır?
Amaç;
I.Tek bir sistemden elde edilebilecek olandan daha büyük bir güç elde etmek, yani güç aktarımı
II. Birden fazla cihaz kullanımında yedek kapasite ayırarak güç kaynağının güvenilirliğini artırmaktır.
Üç çeşit paralelleme vardır.
-Power Paralel
Amaç güç aktarımıdır. Senkron çalışma mantığına dayanır.Bu paralelleme türünde, paralel olarak çalışan iki cihaz tek bir cihaz gibi davranır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç 200KVA’dır.
-Redundant (Yedekleme)
Amaç yedekleme yaparak güvenirliği arttırmaktır. Senkron çalışma mantığına dayanır. Paralel olarak çalışan cihazlar yükü paylaşırlar. Bir cihazda problem çıkarsa diğeri yükü üzerine alır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç yine 100 KVA’dır ve yedeklemenin bozulmaması için yükün bu seviyeye uygun olması gerekmektedir.
-Hot Standby
Amaç yedekleme yaparak güvenirliği artırmaktır. Senkronizasyonunun yapılamayacağı durumlarda kullanılır.Normal çalışma koşullarında, cihazlardan birinin (yedek oranının) üzerinde yük bulunmaz. Diğer cihazlarda (Asıl cihazda) bir problem olduğunda devreye girerek yükü üzerine alır.
• Harmonik (THD) ne demektir? Korunmak için neler yapmak gerekir?
Güç elektroniğinde harmonik kavramına genel olarak bakacak olursak, harmonik; yük olarak kullanılan devre elemanlarının (SMPS devreleri, motor yükleri vb.) yapıları gereği besleme kaynağında (şebeke, KGK çıkışı) meydana getirdikleri bozulmaların bileşimidir. Harmonikten korunmak için aktif, pasif harmonik filtreler gibi harici çözümler kullanabileceği gibi kesintisiz güç kaynaklarında dahili çözüm olarak kullanılan 12 darbeli ve IGBT doğrultucu cihazlar tercih edilebilir.
• IGBT doğrultucunun avantajları nelerdir?
IGBT doğrultucu kullanılan cihazlarda giriş akım harmonik bozulması (THDI) % 5’den küçüktür. Şebekeden sünüse yakın bir akım çekilir. Harmonik bozulması çok düşük olduğu için jeneratör ile uyumlu çalışır ve jeneratöre daha az yük biner. Böylelikle jeneratör gücü de daha uygun seçilebilir. Giriş güç faktörünün maksimum olması nedeniyle reaktif güç kullanımı çok düşüktür. Dolayısıyla kompanzasyon panosu kullanım maliyetini de doğru yapılacak hesaplamalar ile önemli derecede düşürmektedir.
• Jeneratör ve KGK arasındaki farklar nelerdir?
Kesintisiz Güç Kaynağı adından da anlaşıldığı gibi kesintisiz enerji kaynağıdır. Jeneratörden farklı olarak elektrik kesintisi esnasında kesinti hissedilmemektedir. Çünkü en hızlı jeneratör elektrik kesintisi olduktan 10 sn sonra devreye girmektedir. Şu konu unutulmamalıdır ki kesintinin 1 sn ile 10 sn olması arasında hiçbir fark yoktur. KGK ise elektrik kesintisini kullanıcının yüküne hissettirmez. Böylece şebekeden çalışma ile jeneratörden çalışma arasındaki zamanı köprülemiş olursunuz. Ayrıca kesintisiz güç kaynağı elektronik, jeneratör ise mekanik bir yapıdan oluşmaktadır. Yukarıdaki farklılıklar da bundan kaynaklanmaktadır.
• KGK alımı yapılırken göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?
KGK alımı yapılırken öncelikle güç tespitinin iyi yapılması gerekmektedir. Güç tespiti yapıldıktan sonra, ileride doğabilecek yük artışları da düşünülerek % 20 - % 25 oranında toleranslı KGK seçimi yapmakta fayda vardır.
Motor yükleri için ani kalkınma akımı çeken yüklere sahipseniz kalkınma (demeraj) akımlarının iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Böylelikle ilk çalışma anında KGK’nın aşırı yüklenmesinin de önüne geçilmiş olunur. KGK alımı esnasında yüke uygun güç kaynağı seçiminin yapılması yanında cihazın teknik olarak desteğinin profesyonel bir ekip ile yapılması da önemli bir parametredir. Unutulmamalıdır ki kesintisiz güç kaynağı ilk satışının yanı sıra satış sonrası hizmetlerin daha da önem taşıdığı bir üründür.
Amaç;
I.Tek bir sistemden elde edilebilecek olandan daha büyük bir güç elde etmek, yani güç aktarımı
II. Birden fazla cihaz kullanımında yedek kapasite ayırarak güç kaynağının güvenilirliğini artırmaktır.
Üç çeşit paralelleme vardır.
-Power Paralel
Amaç güç aktarımıdır. Senkron çalışma mantığına dayanır.Bu paralelleme türünde, paralel olarak çalışan iki cihaz tek bir cihaz gibi davranır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç 200KVA’dır.
-Redundant (Yedekleme)
Amaç yedekleme yaparak güvenirliği arttırmaktır. Senkron çalışma mantığına dayanır. Paralel olarak çalışan cihazlar yükü paylaşırlar. Bir cihazda problem çıkarsa diğeri yükü üzerine alır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç yine 100 KVA’dır ve yedeklemenin bozulmaması için yükün bu seviyeye uygun olması gerekmektedir.
-Hot Standby
Amaç yedekleme yaparak güvenirliği artırmaktır. Senkronizasyonunun yapılamayacağı durumlarda kullanılır.Normal çalışma koşullarında, cihazlardan birinin (yedek oranının) üzerinde yük bulunmaz. Diğer cihazlarda (Asıl cihazda) bir problem olduğunda devreye girerek yükü üzerine alır.
• Harmonik (THD) ne demektir? Korunmak için neler yapmak gerekir?
Güç elektroniğinde harmonik kavramına genel olarak bakacak olursak, harmonik; yük olarak kullanılan devre elemanlarının (SMPS devreleri, motor yükleri vb.) yapıları gereği besleme kaynağında (şebeke, KGK çıkışı) meydana getirdikleri bozulmaların bileşimidir. Harmonikten korunmak için aktif, pasif harmonik filtreler gibi harici çözümler kullanabileceği gibi kesintisiz güç kaynaklarında dahili çözüm olarak kullanılan 12 darbeli ve IGBT doğrultucu cihazlar tercih edilebilir.
• IGBT doğrultucunun avantajları nelerdir?
IGBT doğrultucu kullanılan cihazlarda giriş akım harmonik bozulması (THDI) % 5’den küçüktür. Şebekeden sünüse yakın bir akım çekilir. Harmonik bozulması çok düşük olduğu için jeneratör ile uyumlu çalışır ve jeneratöre daha az yük biner. Böylelikle jeneratör gücü de daha uygun seçilebilir. Giriş güç faktörünün maksimum olması nedeniyle reaktif güç kullanımı çok düşüktür. Dolayısıyla kompanzasyon panosu kullanım maliyetini de doğru yapılacak hesaplamalar ile önemli derecede düşürmektedir.
• Jeneratör ve KGK arasındaki farklar nelerdir?
Kesintisiz Güç Kaynağı adından da anlaşıldığı gibi kesintisiz enerji kaynağıdır. Jeneratörden farklı olarak elektrik kesintisi esnasında kesinti hissedilmemektedir. Çünkü en hızlı jeneratör elektrik kesintisi olduktan 10 sn sonra devreye girmektedir. Şu konu unutulmamalıdır ki kesintinin 1 sn ile 10 sn olması arasında hiçbir fark yoktur. KGK ise elektrik kesintisini kullanıcının yüküne hissettirmez. Böylece şebekeden çalışma ile jeneratörden çalışma arasındaki zamanı köprülemiş olursunuz. Ayrıca kesintisiz güç kaynağı elektronik, jeneratör ise mekanik bir yapıdan oluşmaktadır. Yukarıdaki farklılıklar da bundan kaynaklanmaktadır.
• KGK alımı yapılırken göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?
KGK alımı yapılırken öncelikle güç tespitinin iyi yapılması gerekmektedir. Güç tespiti yapıldıktan sonra, ileride doğabilecek yük artışları da düşünülerek % 20 - % 25 oranında toleranslı KGK seçimi yapmakta fayda vardır.
Motor yükleri için ani kalkınma akımı çeken yüklere sahipseniz kalkınma (demeraj) akımlarının iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Böylelikle ilk çalışma anında KGK’nın aşırı yüklenmesinin de önüne geçilmiş olunur. KGK alımı esnasında yüke uygun güç kaynağı seçiminin yapılması yanında cihazın teknik olarak desteğinin profesyonel bir ekip ile yapılması da önemli bir parametredir. Unutulmamalıdır ki kesintisiz güç kaynağı ilk satışının yanı sıra satış sonrası hizmetlerin daha da önem taşıdığı bir üründür.